Kusala mbote ya marque
Liagan-reaway: Mvita ya Masa ya Philippines
Archipelago ya Philippines kele na ndambu ya ba écosystèmes ya masa ya kuluta kimvwama na inza ya ntoto. Kansi, masa ya insi ya insi me kuma kisika ya bitumba samu na bantu ya mutindu na mutindu yina ke sosa kusadila bima na yau ya kimuntu. Kima mosi ya kizunga yina kele kisanga ya Liagan na Mindanao, yina me kuma mosi ya ba masa yina bantu ke tula ntembe mingi na Philippines{.} .
Kisanga ya Liagan kele ntoto ya fioti ya ntoto yina kele na Nzadi-Mungwa ya Bohol, na nordi ya Strait ya Surigao, mpi na esti ya bisanga ya Dinagat. kisanga yina me ziungama ti ngidika ya masa ya korayi ya kimvwama, yina kele ti mitindu ya kuswaswana ya luzingu ya masa. Yo kele mpi ti bamfinda mingi ya mangrove, yina ke salaka bonso bisika ya kusansa bambisi ya mutindu na mutindu, mu mbandu, bima ya bo me tula na kigonsa ya ba-dugong{2}}}}}.
Na ntangu ya nda, kisanga yina bikalaka ya kukonda kuzabana na bantu ya nganda. Kansi, mambu sobaka ntangu luyalu ya Philippines pesaka nswa ya kusala bisalu ya matadi ya ntalu na bakompani ya banzenza sambu na kusosa kuzaba masa yina vandaka na nziunga ya kisanga ya Liagan. Ba kompani bakaka nswa ya kubasisa matadi ya ntalu bonso nikele, cobalt, mpi kwivre, na kati ya bantu ya nkaka. Kukwenda yai basisaka mvita ya ngolo na kati ya bantu ya mutindu na mutindu yina vandaka kusosa kutanina bima ya lugangu ya kisanga yina{3}}}}.
Bimvuka ya nziunga, yina vandaka kudiyangisa sambu na kubebisa yina lendaka kusalama na kati ya ntoto ya kukonda ngolo ya kisanga, yantikaka kampanye sambu na kukanga bisalu ya matadi ya ntalu ya bantu ya ke basisaka matadi ya ntalu <{0}} Balobi-mbisi mingi ya bwala yina tubaka mpi kimbeni na bo, sambu bisalu ya matadi ya ntalu yantikaka dezia na kubebisa ntalu ya bambisi na kisika yina.}}}}}}.
Na ndambu yankaka, ba kompani ya matadi ya ntalu tubaka nde bisalu na bau tanata mambote ya mbongo na kimvuka ya bantu ya bwala. Bo tubaka nde bisalu ya matadi ya ntalu ta sala bisalu sambu na bantu ya bwala mpi kupesa bisalu ya kutunga yina bo kele na yo mfunu mingi na kisika yina.}}.
Mavwanga me kuma nswalu, mpi bitumba na kati ya ba ndambu zole me kuma ya bantu yonso ke sadilaka sambu na mambu ya nkaka, luyalu me kota nsuka-nsuka, mpi bo me sala ba nsangu mingi sambu na kuzwa nzila ya kumanisa mavwanga.}.
Na mvula 2017, ba me sala mvingu ya bantu, mpe ba kompani ya matadi ya ntalu me lombama na ku kulumusa bisalu na bau samu na kufiongunina ba mpasi na yina me tala nzingulu. Ba fuanaka mpe kufuta ndambu ya mbongo ya bau ke bakaka na fondement ya fidelite, yina ba ke sadila samu na kufuta ba projets ya kutanina na kisika yina.}}}}.
Kansi, mvita ya masa ya Liagan Island kele ntama ti kuluta. Ba kompani ya matadi ya ntalu ke landa na kutala kisika yina, mpi bimvuka ya ke talaka mambu ya nziunga ke bikala ya kukengila sambu na kuzikisa nde bakompani ke landa mambu ya kuwakana na bo.}
Dyaka, kisanga ya Liagan kele ve kisika mosi kaka na Philippines kisika bisalu ya matadi ya ntalu me basisa mavwanga na kati ya bantu ya mutindu na mutindu ya ke sala kisalu. Na Palawan, kisanga yankaka na Philippines, bimvuka ya nzingulu ke na kunwana samu na kukanga bisalu ya matadi ya ntalu yina ke tula na kigonsa bima ya mvingu ya bantu ya kisanga.}}}}}}.
Mvita ya masa ya Philippines kele ve kaka kutanina kisika ya bunkete; yo kele mpi sambu na bilumbu ke kwisa ya mbongo ya insi ti bantu na yo. Philippines, ti bisanga na yo 7 641, kele ti mosi na kati ya ba écosystème ya masa ya kuluta kimvwama na ntoto ya mvimba, yina ke pesaka luzingu sambu na bamilio ya bantu. Kansi, insi ke kutanaka mpi ti bampasi mingi, bonso kinsukami mpi kukonda kisalu —yina kele mfunu ya kutunga mpi lutaninu ya nziunga ke lomba nde bo yidika mambu ya mbongo mpi ti luzolo ya kusala kisika mosi . solution ya kusimba.}
Mvita ya Liagan Island lenda monana fioti na ngidika ya nene ya mambu, kansi yau kele microcosme ya diambu mosi ya kuluta nene yina ke kutana ti Philippines. Yau kele ngibusa nde beto fwete sala ntangu yai sambu na kutanina bima na beto ya lugangu mpi kusosa mutindu ya kutula na ndonga kuyela ya mbongo ti lutaninu ya nziunga.}}}}}}.